30/03/07

Rapedo, a fame

(19º da serie "Épica apócrifa")

Os da casa do Rapedo pasaban moita fame, unha fame que se escapa á nosa comprensión, á capacidade de actualizar ese concepto desde a opulencia. Era unha fame negra. Unha fame que atacaba desde dúas frontes: a dos posibles, que ningún tiñan, por pobres entre os pobres; e a da cabeciña, a mental, pois era tan agarrada a muller que o pouco que entraba na casa agachábao, escondíao, emburatábao, nunha teima obsesiva por aforrar.

Rapedo pouco puido facer contra a manía por apetuñar da súa dona. Era un home xovial, e famoso nadador, especialista na variedade do sumergullo, pouco cultivada na ribeira do Neira, pero moi apreciada para o troiteo á man, ó cacheo das raíces dos amieiros.

Tiveron dous fillos: o Xesusín e o Balbino. Os dous foron ananos, por raquitismo, por falta de mantenza, e tamén algo parvos, sen chegaren a fatos, de poucas luces vaia, seguramente tamén pola pouca e mala alimentación infantil. A señora Consuelo de Pedraboa ía tódolos días por unha sella de auga, e vía os nenos por alí, que a casa estaba ó lado da fonte, e tanta lástima lle daban que lles deixaba mamar un pouco do nada que quedaría nos seus peitos, zugados ata o cerne polos que ela tiña de parecida idade. En canto medraron un nada fóronse de criados. Xesusín foi pastor toda a vida, que nin o corpo nin a intelixencia lle daban para desempeñar outro posto. Balbino tiña algo de máis azos e podía defender certos traballos, tamén gracias a que moitas labores se asignaban segundo as posibilidades de cada quen, e por exemplo nas mallas, que el ía ás de toda a parroquia, toda a vida fixo o mesmo: carretar os sacos de gran. Como era pequeno, parecía que lle custaba menos erguelos do chan e poñelos ó lombo, e como era relativamente forte e áxil era quen de subir ós faiados onde tiñan as tullas ou as huchas de gardar a gra, ás veces agatuñando por escadas verticais facendo equilibrio co talego.

Cando os pais quedaron sos, a fame non foi a menos. Ó faltarlles a alegría rebuldeira dos nenos a miseria adueñouse de vez das súas mentes, e a morte acudiu solícita ó convite permanente. Un día que o vello Rapedo non tiña nada de comer na casa, atopou nun burato da parede un paquetiño cunha cousa branca, e pensou que era fariña que a agachara alí a muller. Fixo con iso unhas papas, e comeunas. Era veleno para os ratos. Entre terribles dores, botando escuma pola boca, arrastrándose para chegar á fonte e beber, faleceu.

Etiquetas:

14/03/07

Un ratiño por pantalla

(18º da serie "Épica apócrifa")

O de Casanova serviu en Ferrol. Acórdase moito daqueles tempos, cando o servizo militar era unha aventura. Aventura, turismo, e ensaio da emigración, todo en un. Non habían volver haber para moitos máis oportunidades de residencia fóra da casa. Era a única ocasión para o afastamento do ineludible e cotián sementar, podar, colleitar, alindar, segar, mallar, gadañar... Pero era tamén unha usurpación do mellor da vida (entre nós sono os primeiros anos de mocidade), por moito que apareza logo disfrazada ó rememorala, convertida en añorada, confundidos na memoria padecementos e esplendor do corpo.

Foi polos anos corenta, e eran entón dous os anos de servizo. Dous anos de fame, de crueldades innecesarias, de sometemento a un código incomprensible por absurdo e abstruso, negador da lóxica do aprendido ata entón, nos que se pagaba co avergoñamento público, co castigo físico ou co calabozo calquera atisvo de intelixencia. A menos que se tivese enxeño abondo para evitalo.
Tiña un compañeiro que lle chamaban Carballo, porque desa terra era, analfabeto como moitos, e víctima habitual dos superiores por algo máis espelido que o común. Carballo, farto de todo, quixo facer unha protesta, e ideou un método para saír indemne. Cazou un rato pequeniño na cociña, meteuno nunha botella e deixouno á vista de todos. Cando o viu o sarxento inquiriulle:

-¿Que fai ese rato aí?
-¡Encerrado e pasando fame, mi Sargento!, respondeu Carballo.
-¿E para que?
-Pra que aprenda o que é a mili.

Etiquetas: