23/08/06

O ciclo de Sarafín (3ª parte)

(12º da serie "Épica apócrifa")

(Continuación da e )

Sarafín, quizais como consecuencia da súa estadía Africana (digo quizais pois noutros que nunca da terra saíron se ten observado isto mesmo) tiña un peculiar uso idiomático. Sarafín falaba galego, un bo galego coma o de tódolos da zona, pero en determinadas circunstancias, e sen que se decatase ou tivese conciencia de facelo, pasábase ó español, un castelán inzado de galeguismos, con xiros arcaicos e moi retórico. Estas circunstancias eran particularmente dúas: en momentos solemnes, nos que parecía dirixirse a un auditorio (existente ou non) e desenvolvía monólogos de carácter épico (narracións extraordinarias dos seus anos no tercio, rememoracións de xoldras míticas...) ou moral (consideracións sobre a política, os curas...), sempre sen tino, esaxerados e algo absurdos, pero coidados na forma. Énfases, xestualidades, entoacións, e sobre todo o cambio de idioma, sostiñan o discurso e podían incluso gañar a adhesión dos oíntes pouco avisados. A outra ocasión na que Sarafin se pasaba ó español denominarémola “diglosia etílica”. Cando estaba moi borracho, falaba español. Era este un español máis gracioso, pronunciado prendéndolle a lingua e remoendo as palabras ata facelas inintelixibles. Por suposto existía un amplo conxunto intersección entre ambas circunstancias: bébedo e botando un discurso solemne podía converterse tanto en “showman” aplaudido como nun pesado insufrible.

Nunha ocasión, xa viúvo e vivindo na casa con dous dos fillos, decidiron estes comprar un televisor. Acudiron veciños á estrea do aparello, sentados arredor da lareira corría o viño e celebrábase o acontecemento. Relucía o receptor naquela cociña estartelada, e a antena, tesa enriba dun lousado tan vello que parecía que se afundiría en canto se pousase unha pega nela. Pronto empezaron a discutir os irmáns sobre que cadea poñer, o caso é que un pagara o televisor e o outro a antena, e ameazábanse mutuamente con volver empaquetar o obxecto da súa propiedade “pois a antena é miña, e como non poñas o partido vas enchufar a tele no carallo”, “pois a televisión é miña, e se non deixas a película apéoa do andel e metes o cable da antena no cu”. Sarafín asistía á discusión sen abrir o bico, sentado nunha cadeira quentándose ó lume, dándolle ó tinto, e botando a cinsa da cachimba na caixa na que viñera embalada a tv, sen facer moito caso da disputa nin das imaxes que alumaban a estancia con imprevisible intermitencia, superpoñéndose á morna luz da lareira. A discusión foi a peor, e cando un lle dixo ó outro “¡Mátote!, ¡mátote e metémoste no caixón da televisión, anano, que ben colles, e se non colles partímoste en dous e vas pró burato na caixa de cartón”, Sarafín falou, botando man do castelán para dar maior solemnidade e autoridade ás súas palabras: “Si así fuera, vendría nueva”. E foi abondo. Non é que lle importase moito que o matase, pero de ser así un fillo seu enterraríase como é debido, nunha caixa nova, nun ataúde. Coa gracia do vello a rifa rematou en nada, a caixa de cartón no lume, e a televisión, apagada.

Nos seus últimos anos foi gañando en dignidade, o alcohol foi a menos (pouco a menos) e limitábase a rememorar fazañas sen intervir para nada na realidade circundante, coma o Simbad de Cunqueiro vivía para recordarse-reinventarse cada día. Visitaba diariamente o Chiringuito da Ponte, onde os troiteiros eran branco doado das súas artes para beber de balde. Vivir non sei, pero beber bebeu sempre do conto.

Etiquetas:

14/08/06

Lumes


Sobran comentarios sobre o que está a pasar, que teñen estes días voz nos medios tertulianos e comentaristas de toda caste, entendidos, medio-entendidos e analfabetos funcionais dan opinións para tódolos gustos. Eu recomendo o seguimento de Vieiros, co “escáner” e o “canal verde”, unha columna de Pereiro e os varios post de Ian (De paso) sobre isto, e non sei que engadir. Non sei quen son os incendiarios nin que gañan co que fan, só sei que hai unhas cantas cousas que non poden ser como son, e que as administracións terán que ir buscando o xeito de mudalas se queremos que o de “nunca máis” sexa algo máis que un slogan:

-Non pode ser que dasapareza o sector gandeiro, non só coa aquiescencia das administracións, senón de xeito incentivado, especialmente desde a Unión Europea. A mellor limpeza do monte, os camiños e os campos fana as vacas, as ovellas, as cabras...

-Non pode ser que os terreos que quedan en desuso se planten de eucaliptos ou piñeiros como única alternativa a que se enchan de silveiras. Ata hai pouco plantábase de árbores o que eran agros e montes de cereal (centeo, trigo, cebada e avea...), pero hoxe plántase xa no que eran prados e leiras de labor, e incluso nas hortas (moitas veces no medio das aldeas e pegadas ás casas). Un banco de terras que funcione e uns prezos agrarios e do leite dignos son imprescindibles. Non pode ser que un bo prado produza máis plantado de eucaliptos que mantendo vacas de leite. Non pode ser que un territorio que ata non hai moitos anos era productor agrario e gandeiro non teña outra saída económica que a forestal. A observación de calquera vella fotografía mostra que a superficie arbórea non deixa de medrar por toda Galicia.

-Non pode ser que o pouco bosque autóctono que queda non dea ningún beneficio. Galicia podería producir, por exemplo, productos derivados do porco de calidade, pero sen industria de transformación, sen formación nos productores, sen apoio e promoción, non compensa en absoluto apañar as castañas e as landras, que apodrecen polos camiños e entre as silvas mentres mercamos xamóns e embutidos estremeños e andaluces.

-Non pode ser que grandes masas de eucaliptos e piñeiros estean por entre as casas e ó pé das vilas e cidades. As zonas de plantacións deben ter o seu lugar, pero ordenado e planificado, con espazos limpos ó seu redor, con infraestructuras de acceso, con cortalumes...

-Non pode ser que apagar o lume sexa un gran negocio. Así sempre haberá quen queime. Cuadrillas, empresas de avionetas e de alugueiro de maquinaria, empresas que se dedican á reforestación... todos os implicados tiñan que ter desligado dalgunha maneira o binomio máis lume = máis cartos. Non pode ser que mediante artimañas varias haxa quen tire tamén beneficios indirectos (ou directos) do lume: recalificacións, merca de madeira con prezos á baixa...

04/08/06

Vacacións


Andivemos estes días de atrás por Bélxica e Holanda (así estivo de abandonado este espazo), e houbo un par de cousas que me chamaron a atención e que someto á vosa consideración:

-As paranoias van par barrios nesta aldea global, pero ninguén se libra. En Holanda o dos “bebedores pasivos” que conxeturei hai uns meses tómano moi en serio: non podes entrar cun neno en ningún bar ou lugar onde se despache alcol (ata no museo da fábrica da Heineken teñen vedado o paso) pero que o teñas entre fume a ninguén lle estraña, de feito o tabaco véndese nos supermercados e o resto de substancias fumables nos cafés.

-Agora (ata hai uns anos non pasaba tanto) as mulleres musulmanas, de adolescentes para riba, van todas co chador. É posible que haxa algunhas que precisamente por non levalo eu non identificase como tales, pero non creo que moitas, en calquera caso todas as que tiñan riscos físicos árabes ían con chador. Pero nos homes non pasa, eles visten “de paisano”, é máis, os rapaces de riscos árabes, que en Amsterdam hai ben deles (e en Francia aínda máis), visten dun xeito que poderiamos cualificar de “moi moderno”, con vaqueiros e cortes de pelo “á moda” totalmente occidentais. Nos homes maiores tampouco vin barbas nin atuendos “tradicionais”.